Khu phi thuế quan là gì trong lĩnh vực xuất nhập khẩu? Khu phi thuế quan có những đặc điểm hay chức năng gì khác biệt so với những khu vực khác? Tìm hiểu ngay để có cái nhìn tổng quát về khu phi thuế quan.

Trong mỗi lĩnh vực đều có những thuật ngữ chuyên ngành được sử dụng phổ biến để chỉ những hoạt động liên quan đến chuyên môn. Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu cũng tồn tại những từ ngữ chuyên môn để chỉ đến một số khu vực như khu phi thuế quan. Nếu không tìm hiểu về ngành xuất nhập khẩu, có thể bạn sẽ không hiểu được khu phi thuế quan là gì. Tìm hiểu ngay những khái niệm đơn giản để hiểu hơn về xuất nhập khẩu.

I. Mô tả chung về khu phi thuế quan 

1. Khu phi thuế quan là gì?

Trong tiếng anh, khu phi thuế quan là gì? Khu phi thuế quan trong tiếng anh là non - tariff zones được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực kinh tế. Khu phi thuế quan nằm trong lãnh thổ Việt Nam được thành lập đúng theo quy định của pháp luật với giới hạn về địa lý và được ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng rào chắn. Những ngăn cách trên nhằm đảm bảo điều kiện cho mọi hoạt động kiểm tra giám sát và kiểm soát hoạt động hải quan của các cơ quan hải quan và những cơ quan liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa. Những giao dịch chính được hình thành trong khu phi thuế quan là trao đổi và buôn bán hàng hóa dựa trên nguyên tắc xuất khẩu, nhập khẩu. 

1

Khu phi thuế quan là gì?

Có thể hiểu đơn giản, khu phi thuế quan có ranh giới địa lý cụ thể nằm trong lãnh thổ Việt Nam được thành lập dựa trên quy định và luật thương mại của Chính phủ. Tác dụng của khu vực này liên quan đến lĩnh vực kinh tế với hoạt động trao đổi hàng hóa giữa khu vực này với bên ngoài. Hiện nay có nhiều địa phần nằm trong khu phi thuế quan nhằm phục vụ hoạt động mua bán trao đổi hàng hóa trong và ngoài nước.

Tại Việt Nam, thuế quan được chia làm hai loại:

  • Thuế đặc định là một khoản cố định được tính dựa trên giá trị của mỗi đơn vị sản phẩm xuất nhập khẩu
  • Thuế theo giá trị được tính theo công thức dựa vào tỷ lệ giá trị hàng hóa trước khi nhập khẩu và sau khi xuất khẩu. 

2. Khu phi thuế quan tiếng anh là gì?

Khu phi thuế quan trong tiếng Anh là Non - tariff zones thuộc khu kinh tế bao gồm khu bảo thuế, khu kinh tế thương mại công nghiệp, khu thương mại tự do và một số khu vực liên quan khác phục vụ tổng thể hoạt động trao đổi mua bán hàng hóa.  

Ranh giới của khu phi thuế quan được xác định trong quy hoạch chung của xây dựng khu kinh tế được phê duyệt do cơ quan có thẩm quyền. Bên cạnh đó những hoạt động được cho phép trong khu phi thuế quan là sản xuất, gia công, lắp ráp, tái chế và chế biến hàng hóa. Những hoạt động này đều tuân thủ theo luật pháp của Việt Nam về hàng hóa, dịch vụ và kinh doanh có điều kiện. 

Xem thêm: Nhân viên xuất nhập khẩu là gì? Bản mô tả công việc nhân viên xuất nhập khẩu

3. Khu phi thuế quan ở Việt Nam bao gồm những khu nào?

Khu phi thuế quan bao gồm một số khu vực riêng biệt:

Khu doanh nghiệp chế xuất, khu bảo thuế, kho ngoại quan, khu kinh tế thương mại, thương mại - công nghiệp. Ngoài ra còn có một số khu vực kinh tế khác được thành lập và hưởng những ưu đãi về thuế theo quy định của Chính phủ. 

2

Những khu vực trong khu phi thuế quan

Khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu gồm khu thương mại tự do, khu thương mại công nghiệp , khu kinh tế thương mại đặc biệt cùng một số khu vực khác có quan hệ mua bán giữa khu này với bên ngoài, đại diện cho quan hệ xuất khẩu.

II. Một vài thông tin về đặc điểm của khu phi thuế quan 

1. Văn bản quy định về khu phi thuế quan

Nếu bạn đang nghiên cứu về lĩnh vực xuất nhập khẩu thì bạn cần tìm hiểu những thông tin liên quan đến quy định của nhà nước về khu phi thuế quan để hiểu rõ hơn về ngành này. Khu vực đặc biệt này được nhà nước quan tâm và nhà nước ban hành nhiều chỉ thị giúp hỗ trợ mọi hoạt động trao đổi hàng hóa xuất nhập khẩu. 

Để tìm hiểu rõ hơn về thuế nhập khẩu khu phi thuế quan thì quyết định số 100/2009/QĐ-TTg về việc ban hành những quy định trong hoạt động của khu phi thuế quan trong khu kinh tế cửa khẩu. Quyết định có nêu đầy đủ những chính sách về từng khu vực, đề cập đến những giải pháp về chính sách thuế và những chính sách liên quan đến hoạt động trao đổi hàng hóa, hàng hóa xuất khẩu và phòng chống hoạt động phạm pháp như buôn lậu. 

2. Khu công nghệ cao có phải là khu phi thuế quan không? 

Trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, tồn tại một thuật ngữ khác là khu công nghệ cao. Nhiều người hiểu sai về định nghĩa khu công nghệ cao và khu phi thuế quan là gì nên thường lầm tưởng rằng hai định nghĩa này là một. 

Khu công nghệ cao được dùng để chỉ những khu có chức năng liên quan đến kinh tế, kỹ thuật hay công nghệ chế xuất được xây dựng nhằm phục vụ hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ. Ngoài ra, khu vực còn hỗ trợ hoạt động đào tạo, phát triển nguồn nhân lực về lĩnh vực chuyên môn cao và kinh doanh những sản phẩm công nghệ thiết bị khoa học điện tử hiện đại và nghiên cứu những hàng hóa thiết yếu cho đất nước. 

3

Khu công nghệ cao là gì?

Khu công nghệ cao không phải là khu phi thuế quan vì khi hiểu rõ khu phi thuế quan là gì, bạn sẽ thấy những hoạt động chủ yếu trong khu phi thuế quan là hoạt động liên quan đến xuất nhập khẩu. Khi nắm vững được kiến thức về khu phi thuế quan là gì, bạn sẽ không bị nhầm lẫn giữa hai khu vực và phân biệt được phạm vi và giới hạn khu vực.

Xem thêm: Nhân viên xuất nhập khẩu là gì? Mức lương của nhân viên xuất nhập khẩu

3. Đối tượng được phép hoạt động trong khu phi thuế quan

Một số đối tượng được phép hoạt động trong khu phi thuế quan như: những thương nhân Việt Nam, văn phòng đại diện thương nhân Việt Nam hay văn phòng đại diện nước ngoài và nhà đầu tư.  

III. Những mặt tích cực và tiêu cực của khu phi thuế quan

1. Lợi ích của khu vực phi thuế quan mang lại 

Lĩnh vực nào cũng sẽ có hai mặt, lợi ích và nhược điểm luôn đi đôi với nhau và trở thành hai mặt bổ trợ lẫn nhau. Khu phi thuế quan cung vậy, có nhiều lợi ích tồn tại cùng với một số nhược điểm của nó. 

Thứ nhất, khu phi thuế quan giúp giải quyết vấn đề thất nghiệp trong xã hội Việt Nam. Hiện nay khi nguồn lao động tăng cao kèm theo đó khi tỷ lệ thất nghiệp gây ra tệ nạn xã hội ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Khu phi thuế quan được xây dựng đã làm giảm tỷ lệ thất nghiệp, cung cấp công việc cho hàng ngàn công nhân, đồng thời kỹ năng giúp nâng cao tay nghề. 

4

Hoạt động trong khu phi thuế quan

Khu phi thuế quan cũng là khu vực tạo ra những ưu đãi cho doanh nghiệp về thuế thu nhập. Những doanh nghiệp trong khu phi thuế quan được hưởng rất nhiều ưu đãi tùy vào mỗi ngành nghề. Doanh nghiệp khi xuất khẩu hàng hóa đi nước ngoài sẽ được hưởng miễn giảm thuế và không phải chịu bất cứ một thuế thu nhập cá nhân hay thuế giá trị gia tăng. Doanh nghiệp cũng có thể lập danh sách những sản phẩm xuất khẩu đi nước ngoài hay những nhà đầu tư nước ngoài cũng có thể đưa sản phẩm vào Việt Nam. 

Thứ ba là hoạt động sản xuất trao đổi hàng hóa cũng thuận lợi tại khu kinh tế cửa khẩu. Khu phi thuế quan hỗ trợ những nhà tư nhân trẻ và doanh nghiệp vừa và nhỏ có cơ hội được tiếp xúc và thương lượng với những cửa khẩu khác. Đồng thời, đây cũng là nơi giao lưu và hội nhập cùng thị trường quốc tế trong và ngoài nước. 

Thứ tư, những hàng hóa và dịch vụ của nhà đầu tư Việt Nam từ khu phi thuế quan không phải chịu bất cứ một khoản thuế nào nếu nằm trong khu vực xuất khẩu. Vì vậy, khu phi thuế quan đưa ra nhiều ưu đãi giúp thu hút nhiều nhà đầu tư trẻ với khối lượng hàng hóa xuất khẩu lớn. Cùng với đó, kim ngạch xuất khẩu góp phần tăng trưởng cho nền kinh tế đất nước và phát triển ra thị trường nước ngoài. Ngược lại, với những hàng hóa của nước ngoài nhập khẩu vào thị trường Việt Nam khi đi qua khu thuế quan cũng được áp dụng thuế giá trị gia tăng 0%.

Cuối cùng, thuế quan cũng là một nguồn thu nhập cho nhà nước. Khi trao đổi hàng hóa diễn ra cùng với đó là sự phát triển của những lĩnh vực khác như kỹ thuật, kinh tế, dịch vụ,... giúp phát triển nguồn thu nhập giúp tăng sản lượng xuất khẩu. Mọi hoạt động giúp phát triển nền kinh tế ngày càng đi lên. 

Xem thêm: Ebit là gì? Cách tính và ý nghĩa lợi nhuận trước lãi vay và thuế

2. Nhược điểm của thuế quan đối với đất nước. 

Bên cạnh những lợi ích của khu phi thuế quan thì vẫn có những nhược điểm nhất định với sự phát triển của nền kinh tế. Khu phi thuế quan tạo ra những khó khăn và gây khó khăn cho sự cạnh tranh của những sản phẩm trong nước và khó khăn cho người tiêu dùng về giá cả và chất lượng sản phẩm.

5

Ưu và nhược điểm của khu phi thuế quan

Khu phi thuế quan giúp kiểm định hay QC chất lượng sản phẩm, giám sát những người xuất nhập cảnh ra vào Việt Nam, tuy nhiên vẫn có những vấn đề liên quan đến tình trạng thực phẩm bẩn hay sản phẩm không đạt yêu cầu bị chà trộn vào Việt Nam. Hiện nay, vẫn có những quản lý về xuất nhập cảnh khiến cho tình trạng người nhập cư trái phép vẫn di cư một cách vô tội vạ.

Khu thuế quan thực hiện kiểm tra, thu thuế và những chế độ đãi ngộ mà nhà nước dành cho doanh nghiệp nước ngoài làm ảnh hưởng không nhỏ đến đất nước. Một phần làm ảnh hưởng đến tình trạng tiêu thụ hàng hóa chậm trong thị trường Việt Nam vì những sản phẩm nước ngoài du nhập vào khiến cho hàng bán có giá rẻ hơn. 

Bên cạnh đó, thuế quan cũng khiến cho những sản phẩm trong nước bị tăng giá gây ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động tiêu thụ và buôn bán, xuất nhập khẩu hàng hóa khó khăn hơn. Việc thu thuế với sản phẩm trong nước khiến cho giá thành sản phẩm bị chênh lên khá nhiều, ví dụ như một chiếc ô tô khi nhập khẩu vào thị trường Việt Nam thường chênh lệch giá so với nước ngoài gần 50%, chính vì vậy, người dẫn cũng ít tiêu thụ những sản phẩm này. 

Khi áp dụng miễn thuế cho những sản phẩm xuất khẩu vào Việt Nam, điều này ảnh hưởng nặng nề đến doanh nghiệp Việt Nam. Những sản phẩm ngoại nhập chiếm thị trường rộng lớn hơn khi du nhập vào thị trường Việt Nam và nền kinh tế cũng bị ảnh hưởng nếu không có mức thuế phù hợp với xuất nhập khẩu hàng hóa. 

Những khu phi thuế quan không đạt tiêu chuẩn khi bị thanh tra mà chưa có trình độ tay nghề sẽ là một phần thiếu sót trong khâu kiểm định sản phẩm và khiến cho những sản phẩm du nhập vào thị trường Việt Nam một cách ồ ạt, bừa bãi, kém chất lượng. Vẫn có những trường hợp sản phẩm kém chất lộn bị trà trộn ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm bên trong khu vực phi thuế quan, đồng thời ảnh hưởng đến chất lượng khu vực, đặc biệt là với cách quản lý lỏng lẻo của Việt Nam như hiện nay. 

Xem thêm: Kế toán thuế là gì? Bản mô tả công việc kế toán thuế mới nhất

IV. Những tiêu chuẩn hình thành khu phi thuế quan là gì?

Để thành lập một đơn vị tổ chức hay một bộ phận đảm nhận một chức năng cụ thể cần có những tiêu chuẩn riêng cho việc thành lập. Tương tự với những bộ phận khác, để hình thành khu phi thuế quan cũng cần tuân theo một số điều kiện:

Khu phi thuế quan được thành lập dựa vào quyết định của Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ cũng như những quy định, chính sách trong khu vực phi thuế quan. Đồng thời, cần xác định ranh giới tách biệt với những khu vực khác. 

6

Hỗ trợ hoạt động xuất nhập khẩu

Trong khu vực phi thuế quan cần có ranh giới ngăn cách và tách biệt với những khu vực bên ngoài với rào cản ngăn cách, bảo vệ trao đổi và quản lý hàng hóa dễ dàng hơn. Trong nội bộ khu phi thuế quan cần có cổng ra vào đảm bảo mọi điều kiện nghiêm ngặt trong quá trình kiểm tra và giám sát lưu thông hàng hóa. 

Đặc biệt, trong khu phi thuế quan không cho phép dân cư sinh sống để đảm bảo sự an toàn cho dân cư cũng như dòng chảy của hàng hóa. Việc kiểm soát chất lượng hàng hóa vô cùng quan trọng trong khu phi thuế quan vì vậy không được có sự xâm nhập của bất kỳ dân cư nào, tránh tình trạng người dân làm ảnh hưởng tới việc thu hành công vụ của cán bộ. 

Xem thêm: Quyết toán là gì? Kinh nghiệm khi làm Quyết toán Thuế đối với Doanh nghiệp

V. Kết luận

Khái niệm khu phi thuế quan không còn xa lạ với dân xuất nhập khẩu, tuy nhiên không phải tất cả chúng ta đều hiểu về khu phi thuế quan. Chính vì vậy để tránh nhầm lẫn khu phi thuế quan với những khu công nghệ cao thì bạn cần hiểu rõ khu phi thuế quan là gì, những hoạt động diễn ra trong khu vực này và những ưu đãi dành cho doanh nghiệp và hàng hóa trong đây. Trong xuất nhập khẩu, có nhiều thuật ngữ cần hiểu để có thể thành thạo hơn trong quá trình làm việc và khái niệm về khu phi thuế quan cũng quan trọng không kém.