Dạy học trực tuyến liệu có phải là xu hướng giáo dục của tương lai?

Dạy học trực tuyến trở nên phổ biến và được yêu chuộng trong thời đại dịch bệnh bùng nổ như hiện nay. Liệu rằng dạy học online có đủ hiệu quả như lớp học trực tiếp hay không? Vì sao có sự khác biệt này?

Mỗi chúng ta dường như đã quen với việc sống chung với đại dịch Covid khi mà tình hình dịch bệnh đã hoành hành suốt hai năm qua. Dù muốn hay không, mỗi cá nhân đều cần phải thay đổi để sống chung với dịch bệnh như hiện nay. Cũng may rằng hiện tại, công nghệ thông tin phát triển đã giúp chúng ta có thể làm việc, hoạt động trên nền tảng online thay vì offline. Trong số đó, lĩnh vực giáo dục là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng trầm trọng và hoạt động dạy học trực tuyến cũng vì thế mà trở thành phương pháp duy nhất phục vụ hoạt động học tập. 

I. Dạy học trực tuyến là gì?

Dạy học trực tuyến hay còn gọi là elearning - phương pháp học ảo thông qua mạng Internet được kết nối với máy vi tính hay điện thoại thông minh với một máy chủ ở nơi khác để lưu trữ những bài giảng điện tử. Công nghệ phần mềm ra đời hỗ trợ giáo viên truyền tải những thông tin cũng như nội dung qua đường truyền băng thông hoặc kết nối không dây như wifi và mạng nội bộ. Bất cứ cá nhân hay tổ chức nào đều có thể tự tạo lập một trường học trực tuyến nhận đào tạo học viên và thực hiện làm kiểm tra như trường học offline. 

Dạy học trực tuyến là gì?

II. Ưu điểm và nhược điểm đối với việc dạy và học online

1. Ưu điểm

Dạy học trực tuyến cho phép giáo viên cũng như học sinh có thể truy cập mọi lúc mọi nơi nhằm phục vụ nhu cầu dạy học và truyền đạt kiến thức và thông tin. Học viên có thể ngồi tại nhà, văn phòng và tham gia bất cứ khóa học online nào ở mọi thời điểm trong ngày. 

Ưu điểm đầu tiên mà dạy học online mang lại chính là tiết kiệm chi phí. Khi tham gia một lớp học offline thì bạn phải di chuyển đến địa điểm giảng dạy và tốn chi phí đi lại cũng như chi phí tổ chức địa điểm. Khi tham gia học trực tuyến thì học sinh chỉ cần tốn chi phí đăng ký khóa học như một khoản học phí và đăng ký nhiều khóa học ở nhiều lĩnh vực khác nhau. 

Đi kèm với việc tiết kiệm chi phí, dạy học trực tuyến còn giúp học sinh tiết kiệm thời gian trong việc di chuyển. Đồng thời so với phương pháp giảng dạy truyền thông thì elearning giúp giảm thời gian đào tạo từ 20 - 40% nhờ hạn chế sự phân tán. 

Uyển chuyển và linh động cũng là một ưu điểm của việc dạy học trực tuyến. Học viên có nhiều sự lựa chọn với nhiều khóa học khác nhau với sự hướng dẫn tận tình của giảng viên hướng dẫn, sau đó bạn cũng có thể tự điều chỉnh tốc độ học tập của mình tùy theo khả năng để nâng cao kiến thức. 

Lợi ích của dạy học trực tuyến

Nội dung dạy học trực tuyến được truyền tải nhất quán. Một tổ chức có thể cung cấp đồng thời nhiều ngành học, khóa học theo từng cấp độ học khác nhau tạo sự lựa chọn đa dạng cho từng đối tượng học viên. 

Với elearning, những phần mềm dạy học trực tuyến giúp giảng viên dễ dàng tạo lớp học và cho phép học viên tham gia vào khóa học, đồng thời theo dõi mọi tiến độ học tập cũng như kết quả học tập của học viên. Những bài đánh giá được giảng viên quản lý dễ dàng số lượng học viên, tiến độ học tập cũng như con đường học tập của học viên. 

Xem thêm: Bí quyết thành công của dân kinh doanh: “Kết thúc bán hàng đòn quyết định”

2. Nhược điểm

Một trong những nhược điểm đầu tiên của dạy học trực tuyến chính là vấn đề cảm xúc và không gian học tập. Làm sao để học viên có thể tập trung vào quá trình học tập khi ở trong một không gian ồn ào, không có sự tập trung nhất định. Đây cũng là lý do vì sao một số bạn học viên bị mất khả năng tập trung vào bài giảng, dễ xao nhãng. 

Nhược điểm thứ hai chính là sự tương tác trực tiếp giữa học viên và giảng viên bị hạn chế. Thông thường ở lớp học offline, luôn có sự tương tác về nội dung cũng như kiến thức giữa học viên và giảng viên tạo sự gắn kết, đồng thời dễ hiểu bài hơn. 

III. Mô tả công việc dạy học trực tuyến

1. Tiếp nhận thông tin dạy học theo yêu cầu của học viên

Dạy học trực tuyến được áp dụng ở đa dạng lĩnh vực từ kinh doanh đến sản xuất và tùy thuộc vào mục đích học tập của học viên mà họ có thể lựa chọn những khóa học khác nhau. Học trực tuyến là một phương thức giúp học viên nâng cao sự hiểu biết cũng như hoạt động ôn thi. Giáo viên dạy học trực tuyến cần tìm hiểu những thông tin từ nhu cầu của học viên thông qua những doanh nghiệp hoặc lấy thông tin trực tiếp để lập kế hoạch giảng dạy và lên nội dung dạy học cụ thể. 

Nhu cầu học tập của học viên

Dựa vào những thông tin về nhu cầu cũng như mục đích của học viên, giáo viên dạy học trực tuyến có thể giúp giáo viên lên một chương trình giảng dạy phù hợp, kèm theo đó giúp học viên đạt được những kết quả mong muốn bằng cách lên kế hoạch giảng dạy.

Xem thêm: 24 cuốn sách marketing giúp marketer bứt phá và thành công

2. Kiểm tra trình độ học viên để có thể xây dựng kế hoạch giảng dạy phù hợp 

Khi dạy học trực tuyến, làm sao để giảng viên tìm hiểu trình độ học viên? Đối với dạy học trực tuyến thì giáo viên elearning của công ty hay những giáo viên tự do có những bài kiểm tra đầu vào để xác định khả năng, năng lực học tập cũng như trình độ của học viên để đưa ra phương pháp giảng dạy phù hợp. 

3. Chuẩn bị giáo án và lên kế hoạch giảng dạy cho các học viên

Hoạt động dạy học online cũng yêu cầu giáo viên phải chuẩn bị bài giảng và lập kế hoạch giảng dạy. Tuy nhiên với dạy học trực tuyến thì sẽ có sự khác biệt giữa giáo án giấy và giáo án điện tử. Một số công cụ được sử dụng như phần mềm dạy học trực tuyến:

• Powerpoint: phần mềm trình chiếu hỗ trợ soạn thảo giáo án và thiết lập bài giảng 
• Adobe Presenter: Phần mềm điện tử hỗ trợ soạn bài giảng elearning
• Articular Studio: Phần mềm hỗ trợ soạn bài giảng điện tử kèm theo hiệu ứng ấm thanh và hình ảnh. 

Dù không soạn thảo giáo án thì những giáo viên dạy học online cũng phải tham khảo những tài liệu về bài giảng đó để xây dựng phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học viên. Việc dạy học online cũng tương tự như hoạt động nghiên cứu insight khách hàng, để cung cấp bài giảng phù hợp với từng đối tượng học viên, giảng viên cần nghiên cứu về học viên. 

Tận dụng phần mềm dạy học trực tuyến

4. Giảng dạy trực tuyến và tương tác với học viên trong các buổi học 

Tương tự như dạy học trực tiếp, giáo viên dạy học trực tuyến qua phần mềm dạy học trực tuyến vẫn có thể tạo sự tương tác với học viên bằng cách đặt những câu hỏi, hỏi thăm học viên, giải thích thắc mắc và hướng dẫn nhưng gợi ý cho học viên trong quá trình học tập. Trong thời gian đó, giáo viên có thể chỉ ra những lỗi sai hay đáp án cho học viên, sự tương tác này giúp học viên hiểu được vấn đề cần hiểu và tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả nhất.

5. Theo dõi - kiểm tra - đánh giá học lực của các học viên

Trong quá trình dạy học trực tuyến, giáo viên thông qua những bài kiểm tra và bài tập giao cho học viên để đánh giá lực học của từng học viên. Từ đó, đưa ra nhận xét về quá trình phát triển cũng như tiến bộ của học viên trong suốt thời gian học tập. Khi hiểu được tình hình của học viên cũng là lúc giáo viên đưa ra những giải pháp phù hợp như thay đổi phương pháp giảng dạy để giúp học viên tiến bộ. 

Xem thêm: “Cú hích–Richard H. Thaler & Cass R. Sunstein”- Kích thích tư duy sáng tạo

6. Sử dụng các công cụ giảng dạy theo yêu cầu của công ty

Hoạt động giảng dạy online bằng phần mềm dạy học trực tuyến sẽ không khác nhiều so với offline, ngoại trừ những tương tác trực tiếp trong cùng một không gian, chính vì vậy, không chỉ soạn thảo giáo án mà giáo viên còn phải sử dụng hình ảnh minh họa. Với những thiết bị hiện đại như hiện nay thì không khó để giáo viên có thể phát huy tư duy sáng tạo của mình và tận dụng những công cụ có sẵn như bảng bút, video minh hoạt, webcam, tai nghe,... giúp nâng cao tính phản xạ của học viên. 

Tận dụng công cụ giảng dạy

7. Phối kết hợp với các bộ phận khác và báo cáo công việc

Để học viên đạt đủ điều kiện đầu ra, giáo viên dạy học online sẽ phải thực hiện những công việc báo cáo kết quả học tập cho những bộ phận khác để tìm ra giải pháp tiến bộ cho từng đối tượng học viên. 

III. Yêu cầu của dạy học trực tuyến là gì?

Điểm khác biệt lớn nhất giữa giảng dạy trực tiếp và dạy học online chính là công cụ giảng dạy. Với một lớp học offline, học viên chỉ cần tập trung tại một không gian của tổ chức hay trung tâm để học tập, tuy nhiên với dạy học trực tuyến thì không đơn giản như vậy. 

Yêu cầu đầu tiên để tham gia một lớp học elearning chính là một máy tính cho kết nối wifi được kết nối với mạng ổn định để không ảnh hưởng đến quá trình học tập của học viên. Kèm theo đó là các công cụ hỗ trợ như tai nghe, mic và camera chất lượng cao hỗ trợ cho việc nghe nhìn của học viên. 

Với giáo viên giảng dạy elearning bảng và bút lông cũng như những hình ảnh minh họa cũng là những công cụ cần thiết cho quá trình dạy học trực tuyến nhằm cung cấp những ví dụ cụ thể cho học viên. Dù là dạy học trực tuyến thì giáo viên cũng cần phải đáp ứng những yêu cầu về trình độ chuyên môn cũng như bằng cấp nhất định. 

Trình độ chuyên môn cao của giáo viên giảng dạy

Một ví dụ điển hình cho công việc dạy học trực tuyến với môn tiếng Anh giao tiếp cho người đi làm chính là bằng sư phạm, chứng chỉ IELTS 7.0, kinh nghiệm giảng dạy trực tuyến. Không giới hạn ở những môn học liên quan đến ngoại ngữ mà ở bất cứ lĩnh vực nào đều có những môn học, khóa học đáp ứng được yêu cầu và kiến thức mà học viên cần. 

Một yêu cầu khác không thuộc trình độ chuyên môn nhưng cũng không kém phần quan trọng chính là trang phục và không gian giảng dạy. Dù không yêu cầu không gian làm việc hay giảng dạy phải giống với trường học hay trung tâm, tuy nhiên để nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến thì không gian phải lịch sự, đồng phục chỉnh chu và nghiêm túc. Đồng thời, giáo viên dạy học trực tuyến cũng được yêu cầu về tác phong làm việc, đảm bảo đúng giờ giảng dạy để không ảnh hưởng đến chất lượng dạy học trực tuyến.  

Xem thêm: Đọc cuốn sách “Kỹ năng đi trước đam mê” để nhận ra công thức để thành công

IV. Mức lương của dạy học trực tuyến là bao nhiêu?

Mức lương của một giáo viên dạy học trực tuyến phụ thuộc vào lĩnh vực cũng như môn học mà bạn giảng dạy.  Giáo viên có thể làm việc toàn thời gian hay bán thời gian, công việc trực tuyến chiếm mấy tiếng của bạn và kinh nghiệm giảng dạy của bạn bao lâu?

Sau khi đã trả lời cho những câu hỏi trên thì tự bạn sẽ định hình được mức lương cơ bản cho công việc dạy học trực tuyến này. Mức lương phổ biến cho việc dạy học trực tuyến dao động trong khoảng 5 đến 7 triệu đồng/ tháng. Tuy nhiên, mức lương không dừng lại ở đó, dựa vào số năm kinh nghiệm của bạn trong lĩnh vực dạy học trực tuyến thì bạn có thể nhận được mức lương cao hơn từ 7 - 10 triệu đồng, thậm chí 15 triệu đồng nếu bạn làm công việc toàn thời gian.

V. Quyền lợi được hưởng của công việc dạy học trực tuyến là gì? 

Để dạy học trực tuyến bắt buộc bạn phải có hiểu biết cũng như khả năng làm việc với công nghệ, vì vậy bạn được tiếp cận với những ứng dụng công nghệ hiện đại, từ đó nâng cao khả năng sử dụng và làm việc với những phần mềm tin học văn phòng. 

Không giống như những lớp học trực tiếp, dạy học trực tuyến hỗ trợ giáo viên được linh động khung giờ dạy học và phương pháp giảng dạy thay vì chỉ cố định theo một cách cũ. 

VI. Kết

Học sinh trong thời đại công nghệ 4.0 như hiện nay không còn xa lạ với hoạt động dạy học trực tuyến nữa, cập nhật xu hướng này, hàng loạt khóa học online ra đời nhằm phục vụ nhu cầu của học viên. Đừng nghĩ rằng những phần mềm dạy học trực tuyến không hiệu quả, thay vì vậy, hiệu quả elearning phụ thuộc nhiều vào những phần mềm này. Bản thân mỗi người chính là lý do duy nhất ảnh hưởng đến quá trình học tập của họ.